Gmina Kartuzy z miastem określanym mianem Stolicy Kaszub Kartuzy są jednym z najpiękniejszych miejsc Szwajcarii Kaszubskiej. Ponad połowa obszaru gminy z prawie 20 tys. ha powierzchni porośnięta jest lasami, a kolejne 5% powierzchni zajmują jeziora.
Gmina Kartuzy jest dobrze skomunikowana z Trójmiastem i sąsiednimi powiatami stanowi doskonałe miejsce do organizowania aktywnej turystyki. Kartuzy – stolicę Kaszub wyróżnia szczególna dbałość mieszkańców o zachowanie i promocję kaszubskiej kultury. Widać to np. na odnowionym kartuskim Rynku, gdzie motywy kaszubskie wpisano w elementy małej architektury. Szczególną wartość stanowi język kaszubski, który można usłyszeć na ulicach Kartuz. Język kaszubski obecny jest również w Muzeum Kaszubskim im. Franciszka Tredera, prezentującym bogate zbiory etnograficzne.
Jednym z najcenniejszych zabytków miasta jest XIV wieczna gotycka świątynia – obecnie Kolegiata, będąca świadectwem działalności na tym terenie zakonu Kartuzów. Charakterystycznym znakiem kartuskiej świątyni jest dach w kształcie wieka trumny symbolizujący ideę życia zakonnego ojców Kartuzów zawierającą się w słowach „memento mori”. Z dawnego Zespołu Poklasztornego Ojców Kartuzów z XIV wieku zachowały się również zabudowania gospodarcze, erem oznaczony literą „P” oraz dawny refektarz, w którym obecnie działa Galeria „Refektarz” prezentująca sztukę współczesną.
Zobacz: Gmina Chmielno